Diş Temizleme

Ağız ve diş sağlığı için diş temizleme periyotları, çürük diş gibi diğer rahatsızlıklara kapı aralamaması açısından oldukça önemli bir konudur. Diş taşı temizliği oldukça hassas ve değerli bir işlemdir. Temizlenmeyen ya da uygun olmayan bir madde ile yanlış biçimde temizlenen dişler, zamanla zarar görür. Kişisel diş bakımının yanı sıra diş taşlarının da belli aralıklarla temizlenmesi gerekir. Bu süre kişiden kişiye değişmekle beraber ortalama 1 yıllık periyotlarla uygulanmalıdır.

Diş temizleme (detertraj), zamanla diş üzerinde oluşan plak yapısının ve plak birikimini takiben yeterli bakım yapılmadığı durumlarda diş taşı (tartar) oluşumlarının giderilmesi işlemidir. Dişlerimiz fırçalandıktan sonra 12 saat kadar bir sürede plak oluşumu görülmez. Ancak sonraki süreçte fırçalanmaması durumunda plaklar; tükürükte yer alan mineral ve bakterilerin de etkisiyle tartar oluşturur. Günde en az 2 kez diş fırçalanmasının önerilmesinin en önemli nedeni plak oluşumunun mümkün olduğunca engellenmesidir. Gereken diş bakımı, rutin diş temizlikleri yapılmaz ise; plak birikiminin önüne geçilemez. Sonuç olarak diş taşı birikiminde artma ve diş kaybına kadar gidebilecek sorunlara zemin hazırlanmış olur.

Diş Taşı Nasıl Oluşur?

Dişlerin yeterli derecede temizlenmemesi sonucunda dişte tartar birikir. Yemek artıklarına bağlı olarak bakterilerin ürünü olan bakteri plağı ve tükürüğün içerisindeki minerallerin birleşmesinden diş taşı yani tartar oluşur.

Diş Taşının Engellenmesi

Diş taşının oluşumu engellenebilir, ağız ve diş sağlığına önem verenler açısından diş taşı oluşumu minimuma düşer. Dişlerini düzenli temizleyen, gargara ve diş ipi kullanan kişiler, dişlerinde tartar oluşumunu engelleyebilir. Bazı kişilerde tükürük içeriği nedeniyle oluşum daha hızlı olabilir ve bu kişilerin ekstra dikkat göstermesi gerekebilir.

Diş Taşı Oluşumunu Hızlandıran Etkenler

Ağız ve diş bakımını gerektiği gibi yapmamak diş taşı oluşumunu hızlandırır, ancak bunun dışında yeme içme alışkanlıkları da diş taşının oluşumuna etkide bulunur. Diş temizleme alışkanlığını geliştiren bireyler, aynı zaman da sigara, kahve, alkol, çay ve renkli içeceklerden mümkün mertebe uzak durmalıdır. Eğer bu içecekleri kullanıyorlarsa ağız ve diş temizliklerini muntazam olarak yapmalıdırlar. Bazı ilaçlar da tartar oluşumunu tetikleyebilir. Dişlerde bulunan çürükler, pürüzlü yüzeyler de tartar birikimini artıran sebepler arasında sayılabilir.

Tartar Zarar Verir mi?

Diş taşının önüne geçilmediği vakit ağız ve diş yapısında birtakım problemlerin başlaması olası bir durumdur. Tartar temizliği yapılmadığında şu problemler başlayabilir:

Diş taşı zamanla çevre dokularda iltihap ve ileri dönemlerde çene kemiğinde erime, diş kayıplarına neden olabilir.
Diş eti çekilmesine yol açabilir.
Diş etinde enflamasyon (şişme) başlayabilir.
Diş eti kanamaları meydana gelebilir.
Vücut tartarlı dişi zararlı bir madde olarak algılayarak kendisinden uzaklaştırmaya çalışır, bundan dolayı diş kayıpları söz konusu olur.
Tartar oluşumunun engellenmesi için diş temizleme alışkanlığı geliştirilmelidir, aksi takdirde ağız kokusu oluşabilir.
Pembe estetiğin kaybedilmesi

Diş Temizliğinin Sıklığı

Dişlerinizi temizlemezseniz ya da yeterince temizlemezseniz diş plaklarının ve tartarın oluşması kaçınılmazdır. 6 ayda ya da 12 ayda bir diş taşlarının temizlenmesi gerekmektedir. Elbette bu da tek başına yeterli değildir. Kaliteli bir diş macunu ve diş fırçası ile günde iki defa, sabah ve akşam olmak üzere dişlerin fırçalanması lazımdır. Hekiminizin önerileri her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı kişiler için diş ipi de rutin kullanıma alınmalıdır. Tükürük içeriği nedeniyle problem yaşayanlarda ise gargara ile desteklenmesi önerilebilir. İhtiyaç duyulan bazı dönemlerde çok önemli faydalar sağlayan gargara kullanımı; diş taşı birikiminin önlenmesi için rutin kullanımda önerilmemektedir.

Diş Taşı Temizliğinin Süresi

Diş taşı temizliği diş taşlarının, varsa diş eti rahatsızlığının durumuna göre değişir. Hasta, ileri düzeyde diş rahatsızlığı yaşamıyorsa eğer, diş taşı temizliği kavitron isimli ultrasonik cihazlar ile yapılır. İşlem en fazla 45 dakika sürer. Diş taşının yoğun ve çok olduğu durumlarda diş temizleme işlemi için lokal anestezi kullanılabilir. Dişin ve diş etinin altındaki tüm diş taşları cerrahi bir müdahale olan küretaj ile de temizlenebilir. Diş taşlarının yoğunluğu seans sayısını belirler. Rutin kontrollerde yapılan detertraj işlemi genellikle tek seans ve kısa süreli olmaktadır.

Yetişkinlerde Ağız ve Diş Bakımı

Diş yapısı 25 yaşından sonra kemik yıkımına karşı direnç göstermemeye başlar. Bundan dolayı diş kayıpları ve diş eti rahatsızlıkları görülür. Diş eti problemlerine yatkınlık olan kişilerde özellikle bakım çok daha ön plana çıkmaktadır. Ekstra olarak 25 yaş sonrasında D vitamini, kalsiyum, fosfor gibi vitaminlerin bulunduğu yiyecek ve içecekler tam ve dengeli olarak alınırsa diş kaybı minimuma düşürülebilir.

Yetişkinlerde görülen diş eti çekilmeleri ve iltihapları artabilir. Hamilelik döneminin hassasiyeti diş problemlerinin daha da artmasına yol açabilir. Bu yüzden 25 yaşını geçmiş kimseler ve hamileler, dişlerini periyodik olarak fırçalamalı, gerekirse kaliteli diş ipleri kullanmak suretiyle diş temizleme çabalarını artırmalıdır. Gargara, ağız ve dişteki mikropları öldürmeye yardımcıdır; gargara ile plak oluşumunun önüne geçilebilir. Tabii ki en önemlisi 6 ya da 12 ayda bir kez diş hekimine gitmek gerekir. Sadece diş eti problemleri değil, diş çürükleri gibi ilerlediğinde farklı problemlere sebep olabilecek tüm durumların önüne geçilmeye çalışılır. Yıllık alınacak çene röntgenleri; sürecin takip edilmesinde büyük katkı sağlamaktadır.

Etkili Bir Ağız ve Diş Bakımı

Etkili bir ağız ve diş bakımı, olası sağlık problemlerinin önüne geçer. Bu yüzden birtakım hususlara dikkat edilerek ağız ve diş bakımı yapılmalıdır. Bunların en başında DOĞRU TEKNİK ile diş fırçalamanın geldiği unutulmamalıdır.

Dişlerin ve diş etlerinin sağlıklı bir yapıya sahip olması için etkisi kanıtlanmış bir diş macunu ile orta sert veya yumuşak diş fırçası kullanmalısınız.
Dişlerinizi günde iki defa ve 45 derecelik açıyla diş etinden dişe doğru hareketler ile fırçalamalısınız. İçten ve dıştan her diş yüzeyine 6 kez temas edecek şekilde uygulandığında yani yaklaşık 3 dakika sonunda fırçalama tamamlanır.
Dişlerinizin ön ve arka yüzeylerini de fırçalamak etkin bir diş bakımı için oldukça önemlidir.
Plak 12 saat boyunca yüzeyin temizlenmeyen yüzeylerde bakterilerin etkisi ile oluşmaktadır, önlemek için günde 2 kez diş fırçalama tavsiye edilmesi bu yüzdendir. Öğle yemeklerinden sonra fırçalama ile bu sayı 3 e çıkarılabilir. Fakat fazla sayıda diş fırçalamaktan, dişlerde aşınma gibi problemler de oluşturabileceği için uzak durulmalıdır.
Diş fırçalama sırasında mercimek tanesi kadar diş macunu kullanımı yeterlidir.
Diş temizleme komple bir bakımdır. Bundan dolayı dil temizleyicilerden yararlanarak plak oluşumunu engelleyebilirsiniz.
Dişlerinizi fırçaladıktan sonra diş ipi ile son bir temizlik daha yapabilirsiniz. Diş ipi günlük kullanım 1 defa önerilmektedir. Vakit olarak ise aksam son diş fırçalamanızdan sonra en uygun zamandır.
Ağız bakım sularını hekiminiz öneriyor ise dişlerinizi fırçaladıktan sonra kullanabilirsiniz.
Asitli şekerlerden ve şekerli gıdalardan mümkün olduğunca uzak durup çay ve kahve tüketimini azaltabilirsiniz.
Düzenli atıştırmalar; ağızda sürekli çürük ve plak oluşumunu tetikler, bunu azaltabilirsiniz.
Asitli ve şekerli gıdalara düşkünlüğünüz var ise, kullandıktan sonra su içmeniz, ağzınızı çalkalamanız da yararlı olacaktır.